Quy trình chọn mẫu

by Kinh Nguyen

Điều gì xác định một cỡ mẫu thích hợp? Điều quan tâm chủ yếu trong chọn lựa một cỡ mẫu thích hợp là mẫu cần đại diện cho dân số. Mọi biến số quan tâm cần có cùng phân phối trong mẫu và trong dân số chọn mẫu. Điều này đòi hỏi kiến thức về các biến số và phân bố của chúng trong dân số, điều mà dĩ nhiên là lý do ngay từ đầu tại sao ta làm nghiên cứu. Do vậy, thường là không thể đảm bảo tính đại diện cho dân số. Tuy vậy các nhà thống kê đã đưa ra các phương pháp mà ta có thể đảm bảo hợp lý về tính đại diện. Chúng ta sẽ thảo luận ngắn gọn về một số phương pháp trong những mục tiếp sau.

Trước khi một mẫu được chọn ra, dân số chọn mẫu cần được xác định rõ ràng. Trong một khảo sát dân số, điều này đòi hỏi phải có một danh sách (khung mẫu) của tất cả các cá nhân trong dân số. Các phương pháp xác suất sau đó có thể được phát triển để rút ra một mẫu theo cách mà ta có thể đảm bảo về tính đại diện cho nhiều đặc tính mà ta quan tâm. Trong các thử nghiệm (như thử nghiệm lâm sàng) danh sách này có thể không rõ ràng và có thể phát triển trong tiến trình chọn mẫu. Ví dụ một danh sách các tiêu chí chọn vào và loại ra sẽ được xác định khi bắt đầu thử nghiệm, xác định khuôn khổ chung của dân số. Sau đó khi bệnh nhân được phát hiện, họ sẽ được chọn vào nghiên cứu và được phân bổ vào những nhóm thử nghiệm khác nhau sử dụng các phương pháp xác suất.

Khung mẫu bao gồm một danh sách các yếu tố (đơn vị) của dân số. Trong khảo sát dân số, thì đây là danh sách cá nhân. Trong thử nghiệm lâm sàng của một bệnh, đây là danh sách bệnh nhân có bệnh đó. Trong nghiên cứu bệnh-chứng đây là danh sách người có bệnh và một danh sách người không có bệnh đó. Sự hoàn thiện và chính xác của danh sách này là thiết yếu để một nghiên cứu thành công. Một thiếu sót chủ yếu trong rất nhiều dự án nghiên cứu là sai lệch trong chọn lựa khung mẫu. Ví dụ, nếu một khảo sát qua điện thoại được thực hiện ở Ấn Độ trước một cuộc bầu cử để tiên đoán đảng nào sẽ chiến thắng thì kết quả sẽ có rất nhiều khả năng sẽ sai do khung mẫu chỉ bao gồm những người giàu có (những người có thể chi trả điện thoại) và ý kiến của họ ít có khả năng đại diện cho toàn bộ dân số.

Một khi khung mẫu đã được xác định, cần có phương pháp chọn những cá nhân trong khung mẫu này để đưa vào nghiên cứu. Hai vấn đề quan trọng là: mẫu cần bao lớn và cách chọn người ra như thế nào. Các vấn đề này được trình bày trong những mục tiếp sau.