Y đức không có tội

November 20, 2012 by nguyensung

Trong trăm nghề thì chỉ có nghề y mới có chữ Y Đức luôn gắn liền nhau, tại sao?

Đọc bài viết của Lan Anh - Báo tuổi trẻ tôi thấy không thuyết phục, bạn đã tự mâu thuẫn với chính mình khi nói bác sĩ là người cung cấp dịch vụ y tế nhưng khi tính phí trên bệnh nhân như kiểu dịch vụ thì bạn lại mang y đức ra để bàn luận. Chúng ta phải tách biệt 2 lĩnh vực này ra để phân tích và nhìn nhận nhé.

Kinh tế thị trường luôn có 2 mặt của nó, thúc đẩy nền kinh tế phát triển nhanh chóng, tạo công ăn việc làm cho người dân, tạo ra công bằng trong cạnh tranh phát triển…thế nhưng nó cũng có nhiều mặt trái mà chúng ta đang phải đối mặt. chúng ta chuẩn bị đầu tư cơ sở vật chất cho sự phát triển nền kinh tế thị trường nhưng chưa chú trọng chuẩn bị nền móng giáo dục cho quá trình phát triển này – chả thế mà theo một nghiên cứu của nhà tâm lý Đinh Phương Duy thì lớp trẻ hiện nay xếp vấn đề làm việc nhóm và bác ái xuống những chọn lựa cuối cùng, cái tôi của con người ta bây giờ quá lớn.

Nghành y tế cũng không thoát khỏi quy luật đó và nhân viên y tế dĩ nhiên cũng không nằm ngoài. Chủ trương của nhà nước ta là xã hội hóa nghành y tế vì thế mà các bệnh viện và phòng khám tư nhân đã hình thành rất nhiều để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh bức thiết của nhân dân. Nghành y tế cũng là một nghành cung cấp dịch vụ đúng không nào, vậy thì tại sao khi nghành y tế thu phí vận chuyển điều trị theo dịch vụ thì chúng ta lại bức xúc nhỉ, chả lẽ bỏ vốn ra đầu tư để rồi phá sản, chả lẽ một nhân viên y tế sau khi ra trực ở lại làm thêm giờ thì không được hưởng theo công sức của họ? rồi khi các bệnh viện nhà nước không đủ cơ sở vật chất để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh thì một số bệnh viện đã nhanh nhạy tìm những nơi có sẵn cơ sở vật chất để giúp người bệnh lưu lại theo dõi tránh cảnh nằm hành lang-mà thậm chí hành lang cũng không có mà nằm- thì lại bị vướng vào y đức?! chúng ta cứ muốn nghành y tế thu phí bệnh nhân rẻ thôi không cho nghành y thoát ra khỏi đường mòn từ trước tới giờ - vì sợ ảnh hưởng tới y đức- nhưng khi thấy bệnh viện cũ kỹ xuống cấp, không có đủ chỗ để nằm cho bệnh nhân thì chúng ta lại la làng lên và lại hỏi tới y đức! và nếu bệnh viện có kêu gọi vốn đầu tư xây dựng khu lưu bệnh khang trang để thu phí thì thế nào rồi cũng lại vướng vào y đức?! và chúng ta có biết chuyện một nhà máy kia đang hoạt động bỗng dưng ngưng lại, ban giám đốc nhà máy cho tất cả các kỹ sư giỏi nhất của mình tìm nguyên nhân nhưng không ra dù đã treo giải thưởng, để rồi cuối cùng phải mời một kỹ sư ở ngoài vào với giá thuê gấp 100 lần trả thưởng cho các kỹ sư của nhà máy, và ông ta đã tìm ngay ra nơi hỏng hóc. Vậy thì tại sao nghành y không được phép làm như vậy nhỉ? -Đó là giá trị thương hiệu của mỗi bác sĩ mà đâu dễ có được - Vì khách hàng chọn dịch vụ mà, đâu phải bệnh nhân trong tình trạng cấp cứu…mà với dịch vụ đó khách hàng không đồng ý thì thôi, mời khách hàng sang thương hiệu khác ạ….

Tôi xin được nói qua chữ y đức nhé. Chúng ta phải tách biệt hoàn toàn phạm trù này, đây là phạm trù đạo đức, không thể cân đong đo đếm được các bạn ạ. Trong xã hội tất cả mọi nghành nghề đều cần phải có đức chứ không riêng gì nghành y đúng không? Tuy nhiên nghành y là một nghành rất nhạy cảm vì đối tượng chăm sóc của nghành y là con người, là sức khỏe, chạm vào những gì thiêng liêng sâu kín nhất, có thề mang tới cho người khác hạnh phúc tột đỉnh nhưng cũng có thể mang cho người khác đau khổ tột cùng có khi chỉ vì một động tác. Khi học trong trường y dược tất cả nhân viên y tế đều được dạy rất kỹ về y đức, tại các bệnh viện bây giờ cũng luôn có các khóa học về giao tiếp, và tôi nghĩ rằng không nhân viên y tế nào lại tự muốn đánh mất mình, tự muốn hủy hoại công sức và danh tiếng của mình đâu-  trừ những người vào nghành y với mục đích nào đó hoặc thực sự biến chất. Vấn đề bây giờ là chúng ta phải giáo dục ý thức của toàn dân, giáo dục các chuẩn mực giao tiếp cho mọi người, tránh tâm lý tôi có tiền là tôi được phục vụ tốt hơn, tôi có tiền là tôi có thể sai khiến kẻ khác, tôi có tiền thì lẽ phải sẽ về tôi…. (Điều này ảnh hưởng rất lớn tới nhân viên y tế - vd Tại một phòng cấp cứu nọ, e kíp trực đang hồi sinh tim phổi cho một trường hợp nhồi máu cơ tim, ai cũng hết lòng cố cứu bệnh nhân nhưng người nhà đạp cửa xông vào dọa nạt là họ có tiền, họ có quyền đấy, chúng mày mà không cứu được tao cho đi tù cả đám?! Ê kíp vẫn làm việc nhưng chua xót lắm). Tôi đồng ý với các bạn khi lên án những nhân viên y tế kém cỏi trong giao tiếp, hỏi bệnh mà cứ như hỏi cung, không chủ ngữ không vị ngữ, hạch sách nhũng nhiễu người dân, vì một chút lợi lộc mà ghi những toa thuốc quá chỉ định chuyên môn, thêm những thuốc không cần thiết với bệnh nhân. Rồi nhiều khi chuyên môn chưa vững nhưng cái tôi lớn quá để rồi không trao đổi chuyên môn với đồng nghiệp gây ra những hậu quả đau lòng…Chúng ta chỉ có thể xét y đức như vậy thôi chứ nếu cái gì cũng lôi y đức ra tôi e là đang xúc phạm hai chữ đó và xúc phạm tới nghành y đấy.

Dr Nguyen Van Sung
Mobil phone: 0939 245 989; 0939 393 489
Office: Tan Phu District General hospital - No 34 Tran Van Giap street, Hiep Tan ward, Tan Phu district, HCMC, Viet Nam.
Email: medicosocial@yahoo.com and medicosocial@gmail.com